Η Νεκροφάνεια του πέους, του ποιητή και πεζογράφου Φαίδωνα Θεοφίλου, στα πέντε καλύτερα βιβλία του 2010.



Διαβάζοντας την Νεκροφάνεια του πέους…

Από το περιοδικό «Κ» Κριτικής Λογοτεχνίας & Τεχνών

Γράφει η Ελένη Λιντζαροπούλου


Ο αρρενωπός λόγος του Φαίδωνα Θεοφίλου είναι το κλειδί που μας οδηγεί στην αποκάλυψη της ανδρικής ευαισθησίας. Η συνάντηση με αυτή την όψη της ανδρικής ψυχοσύνθεσης αποτελεί μια από τις σπάνιες στιγμές της ελληνικής πεζογραφίας. Στη Νεκροφάνεια του πέους, ο συγγραφέας ξεδιπλώνει μέσα από την ποιητική απόσταξη του λόγου του και την φαινομενική απλότητα μα και απόλυτη καθαρότητα των υλικών του, εκείνα τα στοιχεία που κάνουν τους άνδρες γοητευτικά ακαταμάχητους μα και τις γυναίκες απόλυτα θηλυκές, την τρυφερότητα και την γενναιοδωρία.


Το βιβλίο χαρακτηρίζεται από το στοιχείο της έκπληξης. Οι ανατροπές  που μας αναμένουν στις σελίδες του μεγάλες, απρόσμενες συχνά, ανατροπές που συναγωνίζονται σε ένταση την ίδια την πραγματικότητα. Τίποτα σε αυτό το βιβλίο δεν ακολουθεί την πεπατημένη αλλά και τίποτα δεν είναι άγνωστο και πρωτοφανές, εκτός ίσως από την ίδια την Νεκροφάνεια του πέους που, με τους ισχυρούς συμβολισμούς της, έρχεται να επαναφέρει την ζωή σε μια κοινωνία που δεν ήξερε πόσο άχρωμη και απαθής ήταν. Για άλλη μια φορά, ο φαλλός γίνεται αιτία ζωντάνιας και συνοχής της κοινωνίας, για άλλη μια φορά, εξαιτίας του, οι άνθρωποι ξεπερνούν τις αποστάσεις, τις συμβάσεις και τις υποκρισίες, για άλλη μια φορά, λόγω του φαλλού, ελπίζουν και ζουν.


Οι άνδρες που γεννιούνται από την πένα του Φαίδωνα Θεοφίλου δεν είναι «όπως θα έπρεπε να είναι», ούτε όπως «ονειρευόμαστε να είναι»… είναι απλά, «αυτοί που είναι». Αυτό είναι που κάνει το βιβλίο εξαιρετικά ενδιαφέρον. Μέσα από φανταστικές ή και πραγματικές στιγμές της ζωής, ξετυλίγονται οι αντιδράσεις των ανθρώπων, η εξουσία της μοίρας, το αναπότρεπτο και το μαγικό.


Οι γυναίκες του βιβλίου δεν αδικούνται από τον συγγραφέα. Αντίθετα, αποτελούν το επίκεντρο και την αιτία. Αυτές βιώνουν το θαύμα και συνιστούν την γενεσιουργό αιτία του. Ποιες είναι όμως «αυτές»; Είναι όλες οι γυναίκες.  Συμπονετικές και αδίστακτες, δημιουργικές και γενναιόδωρες… Γυναίκες που η ζωή τις ελέησε με την αγάπη και τον πόνο, για αυτό και κρατούν στα χέρια τους τη γνώση. Οι πράξεις τους, απατηλά μικρές, τις αναδεικνύουν πρωταγωνίστριες της αλήθειας που λέγεται: ζωή.


Οι χαρακτήρες δεν είναι ηρωικοί, ακόμη και όταν πράττουν έτσι, είναι ανθρώπινοι. Δεν είναι ρόλοι, είναι πρόσωπα παρά την κινηματογραφική διήγηση που διέπει σχεδόν ολόκληρο το βιβλίο.


Η Νεκροφάνεια του πέους, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί: «Ντοκιμαντέρ της ανθρώπινης πραγματικότητας, ιδωμένο μέσα από το φακό της αρσενικής ευαισθησίας». Όμως αξίζει να διαβαστεί ως μια βαθειά κατάδυση στον ανθρώπινο ψυχισμό, στις ανάγκες και τα θέλω, στις απρόσμενες και αναμενόμενες πράξεις που η ιστορία δεν καταγράφει και η ζωή δεν αγνοεί. 


Το βιβλίο έχει το χάρισμα της αναγνωστικής πληρότητας αφού διπλά στην ζωντάνια κα την αμεσότητα της πεζογραφίας αναδύεται η χάρη και οι αβρές αποχρώσεις της ποίησης. Ο Θεοφίλου, ως κατ’ εξοχήν ποιητής, για άλλη μια φορά επιλέγει την πρόζα για να χρωματίσει τους ορίζοντες πέρα από τα όρια των λέξεων, εκείνους των αισθημάτων και των αισθήσεων.